Czy wiedziałeś, że osoby, które nie ukończyły 26. roku życia, mogą całkowicie uniknąć płacenia podatku dochodowego aż do wysokiej kwoty limitu? Brzmi jak bajka dla każdego młodego człowieka rozpoczynającego karierę. A jednak – to zupełnie realna preferencja podatkowa zwana potocznie „Zerowy PIT dla młodych” lub „ulga dla młodych”. W dzisiejszym artykule przeprowadzę Cię krok po kroku przez wszystkie istotne zagadnienia, abyś mógł w pełni wykorzystać tę korzyść i cieszyć się wyższym wynagrodzeniem.
Czym jest Zerowy PIT dla młodych i kogo dotyczy?
Zacznijmy od podstaw. Zerowy PIT dla młodych to nic innego jak ustawowe zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) dla pewnej grupy podatników, którzy spełniają określone warunki.
- Wiek do 26 lat – prawo do ulgi przysługuje Ci tylko do dnia 26. urodzin (włącznie z tym dniem). Jeżeli zarabiasz na umowę o pracę, umowę zlecenie, w ramach praktyki absolwenckiej lub stażu uczniowskiego, i nie ukończyłeś 26 lat, to możesz skorzystać z tej preferencji.
- Rodzaj przychodów – ulga dotyczy przychodów z pracy (umowa o pracę, stosunek służbowy, spółdzielczy stosunek pracy), umowy zlecenie, praktyki absolwenckiej oraz stażu uczniowskiego.
- Limit przychodów – zwolniona z podatku jest kwota do 85 528 zł rocznie (licząc od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku). Jeśli Twoje wynagrodzenie w tym czasie nie przekroczy wskazanego limitu, nie płacisz podatku PIT od uzyskanych przychodów.
Krótko mówiąc, jeśli masz poniżej 26 lat i zarabiasz poniżej 85 528 zł w roku podatkowym z tytułu umowy o pracę, zlecenia, praktyki absolwenckiej lub stażu uczniowskiego – zyskujesz konkretne oszczędności w postaci braku zaliczki na podatek dochodowy. Ten konkretny „bonus” może skutecznie podnieść Twoje zarobki netto.
Dlaczego wprowadzono taką ulgę i jakie są jej zalety?
Zastanawiasz się pewnie, skąd taki gest ze strony państwa. Ideą ulgi dla młodych jest ułatwienie startu zawodowego osobom, które dopiero wkraczają na rynek pracy.
- Motywacja do legalnego zatrudnienia
Zamiast prowadzić działalność w szarej strefie czy korzystać z różnego rodzaju rozwiązań na granicy prawa, młodzi ludzie mogą oficjalnie podejmować pracę, a mimo to – przez kilka lat – nie muszą martwić się o obciążenie podatkiem dochodowym (PIT). - Szansa na rozwój zawodowy
Wyższe wynagrodzenie netto to większe możliwości inwestowania w swoją przyszłość – kursy, szkolenia, rozwój kompetencji zawodowych. - Przejrzyste zasady
Ulga jest przewidziana w ustawie i nie wymaga zazwyczaj specjalnych oświadczeń (chyba że ktoś nie chce korzystać z ulgi – wówczas musi złożyć pracodawcy pisemny wniosek o rezygnację ze zwolnienia). - Podwyższenie realnych dochodów
Zniesienie podatku dla określonej grupy przy wyższych wynagrodzeniach to realny zastrzyk finansowy w kieszeni młodego człowieka. Zamiast oddawać część swojego wynagrodzenia, możesz je w całości zachować i przeznaczyć na własne potrzeby czy inwestycje.
W skrócie: politycy chcieli zmniejszyć bariery na rynku pracy dla młodych, a efektem jest właśnie Zerowy PIT dla młodych.
Zasady działania i krok po kroku – jak skorzystać z ulgi?
1. Sprawdź, czy spełniasz kryteria wiekowe
Jeśli masz mniej niż 26 lat, możesz liczyć na preferencję. Wystarczy, że dzień Twoich 26. urodzin jeszcze nie nadszedł albo przypada właśnie dziś (ulgę stosuje się bowiem do dnia 26. urodzin włącznie). Na przykład: jeśli Twoje urodziny wypadają 10 maja, to włącznie z tym dniem pracodawca może nie pobierać zaliczek na podatek dochodowy.
2. Zweryfikuj rodzaj umowy
Ulga dotyczy przychodów:
- z umowy o pracę (w tym ze stosunku służbowego),
- z umowy zlecenie,
- z praktyki absolwenckiej,
- ze stażu uczniowskiego.
Pamiętaj, że np. dochody z własnej działalności gospodarczej czy umowy o dzieło nie podlegają temu zwolnieniu. Jeżeli łączysz różne formy zarobkowania, to z ulgi korzystasz jedynie w zakresie przychodów z tych objętych preferencją.
3. Pilnuj limitu 85 528 zł
Jeżeli Twoje dochody (z wymienionych wyżej źródeł) są niższe lub równe 85 528 zł w skali roku, to cała ta kwota jest zwolniona z podatku. Jeśli jednak przekroczysz próg 85 528 zł, wówczas od nadwyżki będziesz musiał zapłacić normalny PIT według skali podatkowej.
4. Pracodawca sam zastosuje ulgę
Z reguły nie musisz niczego zgłaszać – płatnik (pracodawca, zleceniodawca) stosuje zerowy PIT z mocy ustawy. Oznacza to, że co miesiąc będzie przekazywał Ci wynagrodzenie bez pobierania zaliczki na podatek dochodowy, o ile wciąż spełniasz kryteria.
- Wyjątek: jeśli nie chcesz korzystać z preferencji (np. obawiasz się, że łączna suma przychodów od kilku płatników mocno przekroczy limit i wolisz uniknąć niedopłaty w zeznaniu rocznym), możesz złożyć u danego płatnika pisemny wniosek o pobór zaliczek z pominięciem ulgi.
5. Rozliczenie roczne a Zerowy PIT
- Jeśli zarobiłeś wyłącznie w ramach ulgi (poniżej 26. roku życia) i nie masz innych dochodów opodatkowanych skalą, nie musisz składać żadnego zeznania rocznego (PIT-37 czy PIT-36).
- Jeżeli jednak masz także inne dochody, na przykład z umowy o dzieło, z działalności gospodarczej czy z najmu prywatnego, wówczas i tak musisz złożyć rozliczenie roczne. Wpisujesz w nim także dochody objęte ulgą, ale są one zwolnione z podatku. Robisz to dla zachowania przejrzystości oraz do celów wyliczenia kosztów uzyskania przychodu czy ewentualnych ulg na dzieci.
Najważniejsze pułapki i wyłączenia – kiedy ulga nie zadziała?
Zerowy PIT dla młodych to spore udogodnienie, ale – jak to w prawie bywa – diabeł tkwi w szczegółach. Oto kwestie, na które warto zwrócić uwagę:
- Rodzaj przychodów
Jeśli wystawiłeś fakturę w ramach własnej działalności gospodarczej, to niestety nie łapiesz się na zwolnienie podatkowe przewidziane dla umowy zlecenia czy umowy o pracę. - Przychody wolne od podatku na innych zasadach
Pamiętaj, że np. diety z tytułu podróży służbowej czy zasiłki chorobowe mogą być wyłączone z opodatkowania na odrębnych zasadach – i nie łączysz ich w limicie 85 528 zł wynikającym z omawianej ulgi. - Opodatkowanie ryczałtem
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn Twoje przychody z pracy (w sensie potocznym) byłyby opodatkowane ryczałtem (co jest mało prawdopodobne przy typowej umowie zlecenie lub pracy), to również nie podlegają zwolnieniu. - Dopłata przy przekroczeniu limitu
Przekroczenie 85 528 zł nie anuluje ulgi wstecz – po prostu do wyższych przychodów (nadwyżki) stosuje się już normalne zasady poboru podatku.
Jak ustawa reguluje Zerowy PIT dla młodych?
Jak wspominałem wcześniej, ulga dla młodych wynika bezpośrednio z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W szczególności podstawą prawną jest:
- Art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1535, z późn. zm.),
który wprowadza m.in. wyłączenie z opodatkowania przychodów do określonego limitu w wysokości 85 528 zł dla osób, które w momencie osiągania przychodów nie miały ukończonych 26 lat.
Ta preferencja jest kontynuowana z roku na rok, więc jeśli jesteś w tej grupie wiekowej, możesz spać spokojnie – to nie jest tymczasowy benefit na kilka miesięcy, tylko systemowe rozwiązanie mające ułatwić młodym start na rynku pracy.
Praktyczne wskazówki: kiedy zwolnienie się nie opłaca lub wymaga ostrożności?
Choć „Zerowy PIT” brzmi jak oczywisty wybór, istnieje kilka sytuacji, w których warto przemyśleć, czy chcesz korzystać z ulgi w trakcie roku:
- Praca u kilku płatników jednocześnie
Wyobraź sobie, że masz dwie umowy zlecenia i każda firma „z urzędu” stosuje wobec Ciebie ulgę. Jeśli sumarycznie przekroczysz 85 528 zł, to w rozliczeniu rocznym możesz mieć dopłatę podatku.- Rozwiązanie? Złożenie wniosku u jednego z płatników o niepomniejszanie zaliczek na podatek. Wtedy będziesz płacić zaliczki na bieżąco, minimalizując ryzyko wysokiej dopłaty wiosną.
- Możliwość wykorzystania innych ulg
Niektóre osoby preferują rozliczanie się na koniec roku w inny sposób (np. wspólnie z małżonkiem) i wolą mieć większą kontrolę nad zaliczkami w trakcie roku, aby uniknąć skumulowanej płatności. - Planowanie kariery zawodowej i dochodów
Jeśli wiesz, że do 25. roku życia będziesz mieć niskie dochody, a tuż po 25. urodzinach czeka Cię spory awans i duża podwyżka, możesz rozważyć strategię przechodzenia na umowę zlecenie lub inne rozwiązania tak, by czerpać maksymalne korzyści w okresie, kiedy masz jeszcze prawo do ulgi.
Koszty uzyskania przychodu i składki ZUS – co warto wiedzieć?
Koszty uzyskania przychodu
- Zasadniczo w umowie o pracę i umowie zlecenie przysługują Ci tzw. koszty uzyskania przychodu. Jednak zastosowanie ulgi wpływa na to, ile z tych kosztów odliczysz w rozliczeniu rocznym, ponieważ koszty można odliczyć jedynie w części, w jakiej przychód podlega opodatkowaniu.
- Przykład: jeśli Twoje wynagrodzenie wynosi 86 000 zł, a limit zwolnienia to 85 528 zł, to faktycznie opodatkowaniu podlega jedynie kwota 472 zł i tylko od tej części możesz odliczyć koszty.
Składki ZUS i NFZ
- Nie ma ucieczki przed składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w przypadku umowy o pracę, składki będą naliczane od Twoich przychodów.
- Co ważne, te składki (społeczne i zdrowotne) od przychodów objętych zwolnieniem nie mogą być odliczone w rocznym zeznaniu (nie pomniejszają dochodu i podatku).
- Jednak w przypadku ulgi na dzieci – jeśli ją rozliczasz – składki opłacone od przychodów objętych Zerowym PIT wliczają się do limitu, który pozwala uzyskać tzw. dodatkowy zwrot.
Czy muszę składać zeznanie roczne, jeśli korzystam z ulgi dla młodych?
- Brak innych dochodów: jeśli Twoje jedyne przychody w danym roku to te objęte Zerowym PIT i nie chcesz korzystać z innych ulg (np. ulgi prorodzinnej, rehabilitacyjnej), to nie masz obowiązku składania zeznania. Przepisy wprost zwalniają Cię z tego wymogu.
- Dodatkowe dochody: jeżeli oprócz przychodów objętych ulgą masz jeszcze inne zarobki, np. z najmu czy z działalności gospodarczej, to wypełniasz zeznanie (PIT-36 lub PIT-37) i ujmujesz w nim również kwoty zwolnione. Jest to ważne, abyś poprawnie rozliczył koszty, składki czy ewentualne ulgi prorodzinne.
W praktyce wiele osób składa PIT, nawet jeśli nie musi, by odzyskać nadpłacone składki albo uzyskać zwrot z tytułu ulgi na dzieci. Warto zatem przeanalizować swoją sytuację kompleksowo pod koniec roku i podjąć właściwą decyzję. bloga i bądź na bieżąco!
