Z początkiem 2025 roku weszły w życie istotne zmiany w przepisach dotyczących opodatkowania na zasadzie marży w zakresie VAT. Nowe regulacje mają szczególne znaczenie dla podatników zajmujących się handlem dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi i antykami. Wprowadzone zmiany wpływają zarówno na stawki podatkowe, jak i na procedury stosowania tej formy opodatkowania. Poniżej szczegółowo omawiamy nowe zasady, ich konsekwencje oraz to, co muszą zrobić podatnicy, by dostosować się do nowych wymogów.
Czym jest opodatkowanie VAT na zasadzie marży?
VAT na zasadzie marży to szczególna procedura, która pozwala podatnikom rozliczać VAT jedynie od różnicy między ceną sprzedaży a ceną nabycia towaru. Procedura ta była dotychczas szeroko stosowana w handlu używanymi towarami, dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi i antykami. Jej celem jest uniknięcie podwójnego opodatkowania VAT, gdy towar był już opodatkowany na wcześniejszym etapie obrotu.
Kluczowe zmiany w VAT marża od 2025 roku
1. Zastosowanie podstawowej stawki VAT (23%)
Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT, od 2025 roku przy dostawie dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków w procedurze marży stosuje się podstawową stawkę VAT, czyli 23%. Oznacza to koniec możliwości stosowania niższych stawek w tych przypadkach.
Dlaczego to ważne?
- Dla wielu podatników, którzy korzystali z niższych stawek, zmiana oznacza wzrost kosztów rozliczenia VAT.
- Wyższa stawka VAT może wpłynąć na ceny końcowe dla klientów, co szczególnie dotknie rynek sztuki i antyków.
2. Ograniczenie możliwości stosowania procedury marży
Nowe przepisy zawarte w art. 120 ust. 11 ustawy o VAT ograniczają możliwość stosowania procedury marży do określonych przypadków. Zgodnie z nowymi regulacjami, procedura VAT marża może być stosowana wyłącznie do dostaw dzieł sztuki nabytych od:
- Podatnika niekorzystającego z procedury opodatkowania marży.
- Podatnika podatku od wartości dodanej (VAT UE), który nie stosuje procedury marży na zasadach odpowiadających unijnym przepisom VAT.
Co to oznacza w praktyce?
- Procedura marży nie może być stosowana do dzieł sztuki nabytych od ich twórców lub spadkobierców twórców, jeśli były one opodatkowane stawką 8%.
- Marża nie jest możliwa dla dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków uprzednio importowanych przez podatnika, jeśli zostały one opodatkowane stawką obniżoną (np. 8%).
Przykład:
Galeria sztuki importuje obraz opodatkowany stawką 8% podczas odprawy celnej. Przy sprzedaży tego obrazu w Polsce galeria nie może skorzystać z procedury VAT marża i musi zastosować standardowe zasady rozliczania VAT.
3. Obowiązek zawiadomienia urzędu skarbowego o stosowaniu marży
Od 2025 roku podatnik chcący korzystać z procedury VAT marża dla dostawy dzieł sztuki musi złożyć zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego. Kluczowe informacje:
- Zawiadomienie należy złożyć przed dokonaniem pierwszej dostawy towarów objętych marżą.
- Zawiadomienie jest ważne przez 2 lata, licząc od końca miesiąca, w którym zostało złożone.
Przepisy przejściowe:
- Zawiadomienia złożone przed 2025 rokiem utraciły ważność z dniem 31 grudnia 2024 r.
- Podatnicy, którzy chcieli stosować marżę od 1 stycznia 2025 r., musieli złożyć nowe zawiadomienie do końca 2024 roku.
Konsekwencje braku zawiadomienia:
Jeśli podatnik nie złoży zawiadomienia w terminie, nie może stosować procedury VAT marża dla swoich dostaw.
Przykłady zastosowania nowych zasad
Przykład 1 – Galeria sztuki
Galeria sztuki nabyła obraz od osoby prywatnej, która nie jest podatnikiem VAT. W tym przypadku galeria może zastosować procedurę VAT marża przy sprzedaży obrazu, ale będzie musiała opodatkować marżę stawką 23%.
Przykład 2 – Import dzieł sztuki
Antykwariat importuje antyk, który został opodatkowany stawką 8% podczas odprawy celnej. Przy dalszej sprzedaży tego antyku antykwariat nie może stosować procedury VAT marża i musi rozliczyć VAT na zasadach ogólnych.
Przykład 3 – Zakup od twórcy
Galeria kupuje rzeźbę od jej twórcy, który wystawił fakturę z 8% VAT. Przy sprzedaży tej rzeźby galeria musi rozliczyć VAT na zasadach ogólnych, ponieważ nowe przepisy wykluczają możliwość stosowania marży w takich przypadkach.
Wpływ zmian na przedsiębiorców
1. Wyższe stawki VAT
Stosowanie stawki 23% w miejsce 8% oznacza wzrost kosztów, który może wpłynąć na ceny końcowe dla klientów. Dla rynku sztuki i antyków, gdzie ceny są często wysokie, różnica ta może być znacząca.
2. Konieczność większej ostrożności
Podatnicy muszą dokładnie analizować, skąd pochodzą towary oraz jakie były zastosowane stawki VAT na wcześniejszych etapach obrotu. Brak możliwości zastosowania marży może wpłynąć na rentowność transakcji.
3. Obciążenie administracyjne
Nowy obowiązek składania zawiadomień oraz ograniczenia czasowe (ważność zawiadomienia przez 2 lata) zwiększają obciążenia administracyjne dla firm handlujących dziełami sztuki, antykami i przedmiotami kolekcjonerskimi.
Jak przygotować się do zmian?
- Dokładna analiza towarów:
Sprawdź, jakie stawki VAT były stosowane na wcześniejszych etapach obrotu (np. przy imporcie lub zakupie od twórcy). - Składanie zawiadomień:
Upewnij się, że złożyłeś zawiadomienie do urzędu skarbowego, jeśli zamierzasz stosować procedurę VAT marża. Pamiętaj o obowiązku ponowienia zawiadomienia co 2 lata. - Konsultacje z doradcą podatkowym:
Skonsultuj się z ekspertem, aby upewnić się, że stosujesz właściwe procedury i rozliczenia VAT.
Podsumowanie – co się zmienia w VAT marża?
- Stosowanie stawki 23% dla dostaw w procedurze marży.
- Ograniczenie możliwości stosowania procedury marży w niektórych przypadkach, np. przy imporcie towarów lub zakupie od twórców.
- Obowiązek zawiadomienia urzędu skarbowego przed rozpoczęciem stosowania marży.
Nowe przepisy wprowadzają większą kontrolę nad stosowaniem procedury marży, ale także zwiększają obciążenia administracyjne dla przedsiębiorców. Dostosowanie się do nowych wymogów będzie kluczowe dla uniknięcia problemów z rozliczeniem VAT.
Podstawy prawne:
- Ustawa o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 1721),
- Art. 120 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2025 r.
Twoje podatki – nasza pasja! 😊
